آموزش

آموزش در مرکز مطالعات روانکاوی تهران
مرکز مطالعات روانکاوی تهران، برای افرادی که موفق به ورود به این مرکز میشوند برنامهی آموزشی مدوّنی متشکل از دورههای مختلف در نظر گرفتهاست. رسیدن به این برنامه حاصل همفکری اعضای هیأت علمی مرکز است و با این هدف مشخص شدهاست که تا آنجا که میسّر است دیدگاهها و مکاتب اصلی روانکاوی را در طول دورهی زمانی مشخص شده به متقاضیان ارائه دهد تا در میانهی مسیر افراد قادر باشند با دانش کافی و در صورت وجود علایق شخصی، مسیر حرفه ای خود را با وضوح بیشتری پیگیری کنند. به پایانرساندن موفق هر دوره مستلزم کسب مجموعهای است که تحت عنوان کلی ارزیابی انجام میشود و ادامهی مسیر کاندیدای روانکاوی را هموار میکند. این برنامهی آموزشی ترکیبی از آشنایی با نظریات و مکاتب برجستهی روانکاوی است که در کنار آن و با اهمیتی برابر مباحث بالینی و کسب دانش لازم در این حوزه نیز از نظر مغفول نمیماند. برنامهی کلی آموزشی مرکز مطالعات روانکاوی تهران شامل این مراحل خواهد بود:
- رواندرمانی تحلیلی پایه:
شامل چهل جلسه دورهی اولیه با تکیه بر تکنیکهای عملی و تکیه بر کار بالینی برای آشنا شدن با رواندرمانی تحلیلی است که شامل یک کلاس در هفته خواهد بود.
سپس طی شانزده تا بیست جلسه، دانشجویان دورهی پایه، آشنایی با آرای فروید را طی خواهند کرد و همزمان جلسات بحث گروهی دربارهی موارد بالینی نیز در شانزده تا بیست جلسه با مرکزیت آرای فروید انجام خواهد شد. این دو دورهی نظری و عملی به موازات هم و به صورت دو کلاس در هفته برگزار خواهند شد. در انتهای این مسیر، دورهی بیست جلسهای آشنایی با مکاتب مختلف روانکاوی به همراه و همزمان با بیست جلسه کلاس بحث گروهی موارد بالینی تشکیل خواهد شد تا در انتها دانشجویان به کلیتی از آنچه روانکاوی از آغاز تاکنون طی کرده است برسند تا مقدمهای باشد که کاندیداها در دورهی بعدی به تفصیل با هر دیدگاه تحلیلی و با جزئیات بیشتر آشنا شوند.
-
- رسیدن به حد نصاب عملکرد مطلوب و امکان ادامهی مسیر آموزش منوط به شرکت در کلاسها با غیبت کمتر از بیست درصد کل جلسات دوره و مشارکت فعال در کلاسهاست که با بازخورد مدرس هر دوره مشخص خواهدشد. در کنار محتوای مشارکت که روشی مهم برای ارزیابی این است که دانشپژوه موضوعات مورد نظر هر جلسه را مطالعه کرده است یا خیر، نحوه مشارکت فرد و تعامل با اعضلی گروه از مؤلفه های مهم ارزیابی محسوب میشود. در هر کلاس، مدرس مربوطه متناسب با موضوع تدریسشده پروژه ای را به عنوان طرح پایان دوره به دانشپژوهان معرفی میکند. نحوهی اجرای این پروژه بخشی از ارزیابی کیفی هر فرد در کلاس مربوطه خواهدبود.
- هر کاندیدایی که کار بالینی انجام میدهد ملزم به ارائه حداقل یک مورد در هر کلاس بحث گروهی موارد بالینی خواهد بود.
- سوپرویژن: حداقل پنجاه ساعت سوپرویژن از اعضای هیئت علمی، اعضای هیئت علمی وابسته و یا کاندیداهای ارشد مرکز مطالعات روانکاوی تهران
-
- موفقیت در دریافت حدنصاب قابل قبول در سوپرویژن با نوشتن یک مورد بالینی و نامهای از طرف سوپروایزر برای تایید اینکه دانشپژوه فهم پایهای برای کار تحلیلی روی مواردی که با او همکاری داشته را، دارا میباشد. مورد بالینی پس از موافقت سوپروایزر به همراه نامهی توصیفی به کمیتهی پیشرفت برای تایید نهایی اخذ حد نصاب لازم، ارائه خواهد شد.
- درمان تحلیلی: صد ساعت حداقل یکبار در هفته با یکی از اعضای هیئت علمی، اعضای هیئت علمی وابسته و یا کاندیداهای ارشد و یا درمانگری خارج از مجموعه که اعضای هیئت علمی قادر به ارزیابی علمی ان فرد باشند. نامهای از طرف درمانگر مربوطه که در آن تاریخ شروع درمان، تواتر جلسات و تعداد کل جلسات ذکر شده باشد کفایت میکند.
- رواندرمانی تحلیلی پیشرفته:
- کلاسها: شامل مقاله خوانی بر اساس ترتیب و نظمی که پیشتر برای کلاسهای نظری و بحث گروهی موارد بالینی ذکر شد (دو کلاس در هفته یکی نظری و یکی بحث گروهی بالینی).
- برای فارغ التحصیل شدن از این دوره نیازی به پایان همهی کلاسها نیست و زمانی که فرد با موفقیت حدنصاب لازم در قسمتهای دیگر (شامل درمان فردی و سوپرویژن) را به دست آورده باشد مدرک دوره را کسب خواهد کرد. موفقیت در اخذ حدنصاب مشروط به شرکت در کلاسها با غیبت کمتر از بیست درصد کل جلسات تا پایان فارغالتحصیلی و مشارکت فعال در کلاسهاست که با بازخورد مدرس کلاس مشخص خواهد شد. در کنار محتوای مشارکت که روشی مهم برای ارزیابی این است که دانشپژوه موضوعات مورد نظر هر جلسه را مطالعه کرده است یا خیر، نحوهی مشارکت فرد و تعامل با افراد گروه از مؤلفههای مهم ارزیابی محسوب میشود. در هر کلاس، مدرس مربوطه متناسب با موضوع تدریس شده پروژهای را به عنوان طرح پایان دوره به دانشپژوهان معرفی میکند. نحوهی اجرای این پروژه بخشی از ارزیابی کیفی هر فرد در کلاس مربوطه خواهدبود.
- هر کاندیدایی که کار بالینی انجام میدهد ملزم به ارائهی حداقل یک مورد در هر کلاس بحث گروهی موارد بالینی است. در ضمن هر فرد ملزم به ارائهی جلسهی نخست از سه نفر از مراجعینش برای بحث در کلاس خواهدبود.
- سوپرویژن: حداقل دویست ساعت سوپرویژن از اعضای هیئت علمی و یا اعضای هیئت علمی وابسته و یا روانکاوی خارج از مجموعه که اعضای هیئت علمی قادر به ارزیابی علمی ان فرد باشند. سوپرویژن شامل دیدن چهار مورد بالینی است که هر کدام با ویزیت حداقل دو بار در هفته درمان شدهباشند و یک ساعت سوپرویژن بابت هر دو ساعت درمان هر مراجع گرفته شدهباشد. هر یک از این چهار مراجع باید حداقل به مدت صد ساعت ویزیت تحلیلی شده باشند و پنجاه ساعت سوپرویژن برای هر کدام گرفته شده باشد.
- اخذ حدنصاب لازم شامل نامهای از طرف سوپروایزر برای تایید کار تحلیلی درمانگر روی مواردی است که با دانشپژوه همکاری داشته است و نوشتن موارد در شروع درمان و هر شش ماه تا زمانی که آمادهی اخذ حد نصاب لازم باشد ضروری است. برای گرفتن حدنصاب نهایی، یک مورد بالینی باید به خوبی به عمق فاز میانی درمان رسیده باشد. هر مورد پس از موافقت سوپروایزر به همراه نوشتههای ذکرشده به کمیتهی پیشرفت برای تایید نهایی اخذ حدنصاب لازم، ارائه میشود.
- درمان تحلیلی: دویست و پنجاه ساعت حداقل دو بار در هفته با یکی از اعضای هیئت علمی، اعضای هیئت علمی وابسته و یا روانکاوی خارج از مجموعه که اعضای هیئت علمی قادر به ارزیابی علمی ان فرد باشند. نامهای از طرف درمانگر مربوطه که در آن تاریخ شروع درمان، تواتر جلسات و تعداد کل جلسات ذکر شده باشد کفایت میکند.
- روانکاوی:
- کلاسها: شامل مقاله خوانی بر اساس نظم و ترتیب پیشتر ذکرشدهی کلاسهای دورههای قبل به همراه بحث گروهی موارد بالینی شامل دو کلاس در هفته است. برای فارغ التحصیل شدن لازم است کاندیدا همهی کلاسها را بر اساس نظم و ترتیب مشخص شده توسط مرکز به پایان برساند.
- موفقیت در اخذ حدنصاب لازم مشروط به شرکت در تمام کلاسها با غیبت کمتر از ۲۰ درصد کل جلسات دوره بر اساس نظم و ترتیب ذکرشده و مشارکت فعال در کلاسها است که با بازخورد مدرس هر کلاس ارزیابی خواهد شد. در کنار محتوای مشارکت که روشی مهم برای ارزیابی این است که کاندیدا موضوعات مورد نظر هر جلسه را مطالعه کرده است یا خیر، نحوهی مشارکت فرد و تعامل با اعضای گروه از مؤلفههای مهم ارزیابی محسوب میشود. در هر کلاس، مدرس مربوطه متناسب با موضوع تدریسشده پروژهای را به عنوان طرح پایان دوره به کاندیداها معرفی میکند. نحوهی اجرای این پروژه بخشی از ارزیابی کیفی هر فرد در کلاس مربوطه خواهدبود.
- هر فردی که کار بالینی انجام میدهد ملزم به ارائهی حداقل یک مورد در هر کلاس بحث گروهی موارد بالینی است. در ضمن هر فرد ملزم به ارائهی جلسهی اول از پنج مراجع برای بحث در کلاس خواهدبود.
- سوپرویژن: حداقل دویست ساعت سوپرویژن از اعضای هیئت علمی و یا روانکاوی خارج از مجموعه که اعضای هیئت علمی قادر با ارزیابی علمی ان فرد باشند. سوپرویژن شامل دیدن چهار مورد بالینی است که هر کدام با بسامد حداقل سه بار در هفته درمان شده و یک ساعت سوپرویژن بابت هر سه ساعت درمان مراجع گرفته شدهباشد. هر یک از این چهار مراجع باید حداقل به مدت صدوپنجاه ساعت ویزیت تحلیلی شده باشند و پنجاه ساعت سوپرویژن برای هر کدام گرفته شده باشد.
- اخذ حدنصاب لازم شامل نامهای از طرف سوپروایزر برای تایید کار تحلیلی درمانگر روی مواردی است که با دانشپژوه همکاری داشته است و نوشتن موارد در شروع درمان و هر شش ماه تا زمانی که آمادهی اخذ حدنصاب لازم باشد. برای گرفتن حدنصاب نهایی، یک مورد بالینی باید به خوبی به عمق فاز میانی درمان رسیده باشد. هر مورد پس از موافقت سوپروایزر به همراه نوشتههایی که پیشتر ذکر شد به کمیتهی پیشرفت برای تایید نهایی اخذ حدنصاب ارائه خواهدشد.
- روانکاوی: حداقل چهارصد و پنجاه ساعت و حداقل سه بار در هفته با یکی از اعضای هیئت علمی و یا روانکاوی خارج از مجموعه که اعضای هیئت علمی قادر با ارزیابی علمی ان فرد باشند. نامهای از طرف درمانگر مربوطه که در آن تاریخ شروع درمان، تواتر جلسات و تعداد کل جلسات ذکر شده باشد کفایت میکند.
روانشناسی سازمانی

یکی ازخدمات این مرکز پرداختن به حوزه ی گروه ها و سازمانها است. این عرصه با همکاری گروه کاری و مطالعاتی رهبری و تکامل سازمانی ( ( WOGSLO به صورت تخصصی انجام می شود . این گروه شامل تعدادی از متخصصان آکادمیک و صاحب تجربه است که تحت سوپروایزری هادی رحیمی دانش ، روانکاو عضو IPA و با بیش از30 سال تجربه به ماموریت خود می پردازد .
رویکرد تحلیلی و بویژه روانکاوی، بینشی عمیق و پنجره متفاوتی به دنیای سازمان ها و مباحث مدیریتی ومساله مهم رهبری در سازمان ایجاد می کند. این رویکرد برخلاف سایر نگرشهای موجود در روانشناسی سازمانی بیشتر به زیر پوست سازمان و ابعاد پنهان در فرایندها ، نقش ها ، روابط بین فردی و روابط بین گروهی سازمان و گروهای کاری می پردازد. تفسیر معانی پنهان اعمال ، امیال و عواطف افراد در سازمان از این مسیر به دست می آید. معنای پدیده هایی مثل رویاها، نمونه های فراموش شده، ایده های تکراری و ثابت، جوک ها، توهین ها، خیال پردازی ها ، احساسات قدرتمند و علائم نوروتیک و فیزیکی در سازمان و زندگی کاری انسان ها با این رویکرد بیشتردرک وشناخته می شوند.
اصول بنیادین این رویکرد
افراد ، گروه ها ، سازمان ها از آنجا که با محیط بیرونی خودشان درارتباط هستند، درواقع سیستم های اجتماعی پیچیده ای را تشکیل می دهند. دنیای درونی هر فرد، ارزش ها ،انتظارات، دانش ها، احساسات وعملکرد آن ها به صورت یک سیستم دیده می شود. سیستمی باز، که با محیط بیرونی خودش در رابطه است وحتی علت وجودی انسان هاست . همین نگرش در مورد گروه ها و سازمان ها نیز وجود دارد. اصطلاح «سیستمی» اشاره به مفاهیم سیستمهای باز( OPEN SYSTEM ) دارد، که نگرش وچهارچوبی برای درک ابعاد ساختاری یک سیستم سازمانی را فراهم می کند.
این مفاهیم شامل : طرح های سازمانی ، تقسیم کار و سطوح اقتداردر سازمان می شود . همچنین گزارش روابط، ماهیت تکالیف کاری، فرایندها و پردازشها، فعالیتها، مأموریت ها و تکالیف اصلی سازمان را در برمی گیرد وبه ماهیت و الگوسازیِ وظیفه سازمان و مرزهای حسی و تبادلات بین آنها، می پردازد.از این رودر بررسی و تحلیل بسیاری از اتفاقات اجتماعی بین انسانها، گروه ها و سازمان ها نیز از این تئوری می توان استفاده کرد
همراه با این مفاهیم ،می دانیم که ویژگیهای کارکردی، قابلمشاهده و ساختاری یک گروه یا سازمان با اعضای خود در تعامل و کنش متقابل هستند. این تعاملات و کنش ها منجر به ایجاد و برانگیخته شدن مدل های خاصی از فرایندهای پویشی فردی و گروهی می شود. ویژگی های خاص یک سازمان که به آن فرهنگ سازمانی گفته میشود. ویژگیهایی نظیر فرهنگ متمایز، شیوه ادراک، سازماندهی، مدیریت کار و نحوه ساختارمند شدن سازمان.
شناخت ما ازاین فرایندهای پویای سازمانی، امکان رشد وتکامل ونیزمدیریت تغییراتی پایدارتررا برای سازمان فراهم می کند. عملکردسازمان را بهبود می بخشد و با حذف برخی از فشارهای اضطرابی و رنچ ها و سختی های غیرضرور به همکاری بیشتر اعضای سازمان و ایجاد انگیزه یادگیری و خلاقیت آنها کمک می کند.
خدمات مشاوره سازمانی
مشاوری که در حوزه سازمان کار میکند، نسبت به وجوه پنهان و پویای سازمانِ مراجع و گروههای کاریای که آن را تشکیل دادهاند، هوشیار است. مشاور آنها را به صورت گزینشی تعبیر و تفسیر میکند و اغلب بر نوع رابطهها و نحوه توزیع، اعمال و اجرای اقتدار از منظر روانشناختی تمرکز داشته و آن را با نحوه انتصاب رسمی قدرت و اختیارات مقایسه میکند. این کار شامل بررسی طرز برخوردها، باورها، فانتزیها، اضطرابهای بنیادین، دفاعهای اجتماعی، الگوهای روابط و همکاری و تأثیر متقابل این موارد بر انجام وظیفه میشود. آنها درگیر تحلیل روابط متقابل افراد ، مرزهای کاری، نقشها و صورتبندی نقشها در سازمان ، ساختار و طراحی سازمانی، فرهنگ کاری و فرایندهای گروهی در ساختار سازمانی می شوند
الف - مشاوره نقش :
ابتدا متذکر می شویم که منظور از نقش برداشت رایج و رسمی در سازمان نیست بلکه نقش افراد در سازمان شان ابعاد پیچیده، غیر رسمی و پویایی هم دارد که شامل نیاز ها ، آمال و آرزوهای خودآگاه و ناخودآگاه می شود ودر واقع فهرستی از انتظارات آشکارا ونهان فرد در ساختار سازمانی است.
تحلیل نقش سازمانی بررسی فرایندهای پیچیده و متقابل بین شخص و سازمان است. تمرکز این نوع مشاوره بر شکل گیری نقش حرفه ای مراجع به صورت فردی یا سازمانی است. در این تحلیل برانتقالهای افراد در زمینه های کاری که دارند و نیز به وابستگی آنها به فرایند ها و سازوکارهای نا خودآگاه در کلیت سازمان پرداخته می شود .
هدف از تحلیل نقش سازمانی کمک به مراجع برای بازآفرینی ، تحقق و رشد نقش شان در سازمان است .این نوع مشاوره فرد به فرد انجام می شود و به تحلیل فانتزی های مراجع در مورد سازمان موجود و نیزآنچه فرد از تجربه ودرک درونی از واقعیت سازمان در ذهن خود دارد؛ می پردازد.این فرایند به پیوند مجدد فرد با سازمان انجامیده و تجربه او را از نقشش در سازمان شفاف و منجر به خلاقیت و اثربخشی بیشتراومی شود.
به تعبیر آرمسترانگ مشاوره نقش افشای این معنی است : آشنا کردن مراجع با سازمانِ درونِ خودش و خودش، درونِ سازمان )
ب- کنفرانس های روابط گروهی :
تحلیل فرهنگ کاری و فرایندهای گروهی در یک سازمان ارتیاط نزدیکی با مدل کنفرانسهای آموزش روابط گروهی دارد. این کنفرانس نهاد آموزشی مبتنی برتجربه ای است که با ایجاد موقعیت هایی ، فرصت مطالعه بر نوع رابطه افراد ، گروه و سازمان را در اینجا واکنون فراهم می کند و با تمرکز بر مفهوم " اقتدار ، رهبری و سازماندهی " امکان بررسی مساله اعمال قدرت و نفوذ در عرصه روابط بین فردی ، گروهی و سازمانی در درون این نهاد فراهم میشود.
به بیانی دیگر هدف این کنفرانسها عبارت است از بررسی روانپویشی گروههای مختلفی که یک سازمان را شکل دادهاند، بررسی میزان مشارکت فرد در این پویشها و تحلیل وجوه پویایی نهاد کنفرانس که از منظر ساختاری و به مثابه یک فرهنگ نوظهور در نظر گرفته میشود. این امررا میتوان مشاوره روانکاوانه فرایند، یا به تعبیر بیون (۱۹۶۱)، «درمانِ گروه» دانست.
چند خدمت دیگر این مرکز به شرح ذیل است:
- ارائه کلیدهایی برای حل مشکلات زندگی درون سازمانی افراد
- فهم عمیق فرهنگ سازمانی و رمز گشایی از رفتار ها ، گفتگو ها ، داستانها و جوک ها
- شناخت ، تعدیل و حتی غلبه بر مکانیسم های دفاعی کارکنان و سازمان در جهت تغییر وتحول پایدار
- تبیین و رشد انگیزه های کارکنان برای تغییر
- مشاوره در توسعه سازمانی وتغییر و کمک به رهبران درجهت نیل به سازمانی خلاق
روان کاوی

-